Phẫu thuật viên “mát tay” / Lê Công Thuần // Chuyện những người làm nên lịch sử: Hồi ức Điện Biên Phủ 1954 - 2009. - H. : Chính trị Quốc gia, 2009. - Tr. 23
Một đại đoàn có một đại đội quân y gồm một trung đội tải thương, cứu thương và một trung đội quân y sĩ. Chúng tôi tự vác bông băng với dụng cụ phẫu thuật, bao gạo 5kg, đồ dùng cá nhân… tất cả khoảng 30kg. Khi mở màn chiến dịch, thương binh đầu tiên chúng tôi cứu chữa là một tiểu đội phó tiểu đội bộc phá rất trẻ. Anh bị trúng đạn xuyên qua hông phải, tuy không chạm ruột nhưng phá cũng ghê, đứt nhiều mạch máu…
Sang đợt hai của chiến dịch khoảng tháng 4-1954, có ngày chiến đấu liên tục, thương binh về đông, chúng tôi phải phẫu thuật hết ca này đến ca khác. Đứng cả ngày, sưng cả chân, có khi hộ lý phải mở khẩu trang cho uống sữa. Bọn tôi không có tiêu chuẩn sữa nhưng thấy chúng tôi mổ suốt 24 tiếng không nghỉ, anh nuôi thương quá mang sữa cho.
Hồi ấy tôi 25 tuổi, đã tham gia nhiều chiến dịch rồi, chẳng biết ai đồn tôi mát tay nên anh em bị thương cứ chờ “đồng chí Thuần” băng bó hay cưa cắt. Căng nhất là lúc gần chiến thắng. Mọi thao tác phải rất nhanh, cơ động, thuần thục. Hồi ấy thuốc trụ sinh có nhưng không đến mức dư dả, phải bàn xem vết thương nào cần tiêm trụ sinh chứ không tiêm tràn lan, nhỡ khi nhiều bộ đội bị nặng quá không đủ thuốc. Thương binh nhiều người dũng cảm lắm, có khi phải cưa chân tay mà anh em bảo “để thuốc mê cho người khác nặng hơn”.
Tôi nhớ mãi một đồng chí trung đội phó bị thương vào tim. Khi hấp hối, anh nhờ tôi nhắn tin về cho vợ và hai con nhỏ ở quê. Tôi khóc, ôm chặt anh cho đến khi tim anh ngừng đập. Chúng tôi liên lạc ngay bên hậu cần để chuyển tin về gia đình anh. Sau đó mấy tuần, chúng tôi cấp cứu cho một chị dân công bị thương vào đùi do máy bay Hen cát bỏ bom.Trước khi mổ nối mạch máu, hỏi thăm thông tin thì chị ấy bảo anh chồng từ tháng nay không có tin. Khi chị nói tên và đơn vị của anh thì than ôi, lại đúng là anh trung đội phó đã hy sinh. Thương không tả nổi, chúng tôi không dám cho chị biết sợ bị sốc. Ca mổ thành công và chúng tôi cứu được chị ấy.