Buổi sáng khí trời mát dịu, làm bạn với chiếc xe quen thuộc, đang chạy trên con đường nhựa sạch sẽ với hàng cây xanh bên đường để tới nơi làm việc như thường lệ. Chợt giật mình nghĩ, ô không ngờ mình đã sống trên mảnh đất này được ba năm. Nơi mà trong tiềm thức chưa bao giờ tôi nghĩ có ngày sẽ gắn bó với nó - Biên Hòa ,Đồng Nai. Bây giờ đối với tôi mảnh đất này trở nên thân quen đến lạ lùng.
Biên Hòa, Đồng nai sắp tới đây sẽ kỷ niệm 320 năm hình thành và phát triển. Quá trình hình thành và phát triển của vùng đất này trải qua biết bao nhiêu thăng trầm cùng lịch sử mới có ngày rực rỡ như hôm nay.
Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Huỳnh Văn Nghệ đã viết về cuộc gặp gỡ định mệnh, giữa những con người vùng Ngũ Quảng vượt biển hay chèo đèo lội suối tìm đường vào Nam với mảnh đất Đồng Nai xưa trong bài thơ “Lịch sử Đồng Nai” như thế này:
Người gặp sông, ngụm nước mát ngọt ngào,
Kết bè nứa xuôi dòng say nắng sáng.
Đây trời xanh nhởn nhơ đàn cò trắng,
Đây đồng tranh ngơ ngẩn đám nai vàng.
Trải qua đoạn đường dài đầy chông gai với máu và nước mắt, những con người không chịu nổi cảnh thống khổ nơi làng quê nghèo đã “xông pha vượt núi băng ngàn”, để tìm tới mảnh đất này. Họ tiến vào Nam với đủ sự thiếu thốn: đầu trần, chân đất, quần áo mỏng manh, đói khát và những cơn sốt rét rừng đã lấy đi không biết bao sức khỏe, thậm chí là sinh mạng của bản thân và gia đình, họ đã thề “Dầu trắc trở núi đồi. Cũng liều sống thác tìm trời tự do”. Thế nên, khi đặt chân tới được vùng đất “Đồng nai” họ đã quên hết đi mọi khó khăn mệt nhọc, bởi ở đây họ gặp được “ ngụm nước mát”, “ nắng sáng”, “trời xanh”, “đàn cò trắng”, “đồng tranh”, có đám nai vàng ngẩn ngơ. Hỏi cảnh vật còn gì hiền hòa hơn thế nữa, còn gì tốt tươi hơn thế nữa mà không chọn đây là vùng “trời đất mới” cho cuộc sống của mình.
Thật không sai khi nói khí hậu nơi đây được thiên nhiên ưu đãi khi quanh năm dường như mát mẻ, nó không có cái rét run người như ở Bắc bộ quê tôi, hay cái nóng như thiêu như đốt trên 40 °C của đất Sài Gòn. Nhiệt độ trung bình nơi đây chỉ từ khoảng 23°C đến 33 °C. Đồng Nai nằm trong khu vực Đông Nam Bộ nên chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa. Chia làm 2 mùa rõ rệt gồm mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa thường bắt đầu từ tháng 5 và kéo dài đến tháng 10, mùa khô thường bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau. Điều đó làm cho con người sinh sống nơi đây luôn cảm thấy dễ chịu khỏe khoắn và yêu đời. Sáng sớm những ai tới khuôn viên Quảng trường tinh, có lẽ đều có một cảm giác yêu đời giống như tôi. Tôi cảm nhận được tình yêu mảnh đất này của các cô các chú lớn tuổi khi họ vui vẻ tập thể dục với nhau, người chạy bộ, người chơi cầu lông, người tập võ, vừa tập vừa cười, tiếng cười hiền hậu và giòn tan như nói lên lòng thỏa mãn với cuộc sống mà mảnh đất này mang lại vậy. Tôi cũng thế, cũng vui vẻ và hạnh phúc với những gì mảnh đất này mang đến cho tôi – một con bé miền biển Bắc bộ nhỏ bé và ngây ngô. Nơi đây cho tôi một căn nhà nho nhỏ với một mái ấm gia đình hạnh phúc cùng chồng và cậu con trai lém lỉnh. Biên Hòa – Đồng Nai cũng là nơi trao cho tôi công việc khi ra trường. Thư viện tỉnh đã thu nhận tôi và biến tôi thành một cô thủ thư vui vẻ các bạn ạ. Cũng tại nơi này tôi đã được mọi người yêu quý, chỉ bảo và giúp đỡ rất nhiều. Tôi luôn ghi dấu trong lòng lời biết ơn từ đó.
Tôi cảm thấy thích thú vì ở đây tôi được tiếp xúc với nhiều người ở những vùng miền khác nhau, từ người miền Bắc, miền Trung, miền Tây tới người Nam gốc. Đặc điểm dân cư Thành phố Biên Hòa đa dạng là do sự di cư đến đây sinh sống lao động và làm việc. Cũng chính vì thế mà ẩm thực và văn hóa nơi đây rất đa dạng, phong phú. Có quán ăn thiên về vị mặn của người Bắc, người Trung, có quán ăn vị ngọt béo cho người miền Nam và miền Tây, có món ăn hài hòa cả hai vị mặn ngọt cho những ai là người miền ngoài vào đây đã lâu năm. Từ trái cây tới món ăn vặt hay những món ăn đặc sản cũng ghi dấu ấn của sự đa dạng. Ví dụ như quán phở Hà Nội, thịt cày Nam Định, quán mì Quảng, hủ tiếu, bánh đa cua, chả lụi, bánh bột lọc…Tất cả các quán ăn hàng hiệu hay vỉa hè đều tấp nập, nhộn nhịp về đêm. Dưới ánh đèn điện sáng choang của thành phố, các bạn nam thanh nữ tú thì vui vẻ câu chuyện trong các quán trà sữa, cà phê, còn các anh, các chú, các bác thì lại huyên náo trong các quán ăn. Dường như họ đã quên hết đi một ngày tất bật lao động và học tập mệt mỏi. Những con người nơi mảnh đất này cũng giống như bao người con đất Việt vậy gần gũi và hiền hòa.
Khi chạy xe khám phá thành phố Biên Hòa những ngày đầu mới đến, tôi nhận ra rằng ở mảnh đất này rất đa dạng về văn hóa tín ngưỡng. Bạn có thể phải thốt lên sửng sốt khi chạy qua xóm đạo Công giáo tại khu vực Hố Nai. Khu vực này dọc hai bên đường chỉ khoảng mười mấy mét lại có một nhà thờ đẹp đẽ và yên bình. Vô tình đi qua đây vào buổi chiều, hàng loạt tiếng chuông nhà thờ vang lên làm cho tôi gợi nhớ về quê nhà. Không những thế mảnh đất Biên Hòa cũng là nơi có nhiều phật tử sinh sống, với nhiều ngồi chùa và đình nổi tiếng như: Chùa Ông, Đền thờ Nguyễn Hửu Cảnh, Chùa Đại Giác, Đình Bình Quan, Đình Bình Qưới…Ngoài ra còn có cả đạo Tin Lành, đạo Hòa Hảo, Đạo Cao Đài... Đó là nét đặc trưng tôn giáo nơi đây.
Ngày còn nhỏ khi còn ở quê tôi hay nghe câu « cao su đi dễ khó về/ khi đi trai tráng khi về bủng beo”. Thế mà không hiểu sao hàng loạt thanh niên từ nam tới nữ cứ rủ nhau vào Đồng Nai trong đó có cả hai chị gái tôi. Bây giờ thì tôi đã hiểu Đồng nai ngày nay đã khác Đồng nai xưa. Đồng Nai có tiềm năng to lớn về phát triển kinh tế với nền đất lý tưởng, khí hậu thuận lợi cho việc xây dựng phát triển công nghiệp, có nguồn tài nguyên khoáng sản với trữ lượng khai thác đáng kể, có nguồn nước dồi dào đủ cung cấp nhu cầu sản xuất và sinh hoạt (sông Đồng Nai), ngoài ra nguồn nhân lực với trình độ cao đã tăng cường nguồn lực con người cho yêu cầu phát triển công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Đây cũng là trung tâm công nghiệp quan trọng của cả nước. Biên Hòa có thế mạnh về công nghiệp và cũng là nơi đi tiên phong trong lĩnh vực Công nghiệp đầu tiên của cả nước với việc hình thành sớm KCN Biên Hòa I (năm 1967). Ngoài ra còn có KCN Biên Hòa II, KCN AMATA, KCN Nhơn Trạch, KCN Long Thành… càng ngày càng phát triển, thu hút giới đầu tư cả trong lẫn ngoài nước.
Việc mua sắm cũng trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết khi hàng loạt hệ thống Trung tâm thương mại, siêu thị lớn của Big C, Co.op Mart, Vincom Plaza, Mega Market, Lotte,... cùng một số hệ thống siêu thị Điện máy, thế giới di động, cửa hàng điện tử, điện thoại máy tính có uy tín xuất hiện tại đây. Bạn có thể đến đây mua sắm kết hợp cho em bé nhà bạn vui chơi trong khi mua sắm luôn. Ngoài ra, các chợ truyền thống cũng là nét đặc trưng nơi đây, nhiều chợ khá nổi tiếng như Chợ Biên Hòa, Chợ Tân Hiệp, Chợ Long Bình... với đủ thứ mặt hàng từ dân giã đến những mặt hàng xa xỉ. Nói chung dù bạn ở bất kỳ vùng miền nào khi tới chợ nơi đây bạn vẫn cảm nhận được không khí và hương vị quê nhà trong đó.
Mặc dù con trai còn nhỏ nhưng cũng như bao bậc làm cha làm mẹ khác, tôi cũng đã suy nghĩ về việc học tập văn hóa của con mình. Nhưng chẳng còn gì đáng lo nữa khi mà Biên Hòa Đồng Nai bây giờ có đầy đủ các trường học Mầm non, Tiểu học, Trung học, Phổ thông, Trung cấp, Cao đẳng, Đại học,từ công lập tới dân lập, với đội ngũ giáo viên hùng hậu và chất lượng. Giáo dục được chú trọng hàng đầu, kỹ năng mềm hay kỹ năng cứng đều được đưa vào giảng dạy. Các trung tâm anh ngữ, tin học, các lớp bơi lội, võ truyền thống, võ hiện đại, hát múa được mở ngày càng nhiều để giúp các con phát triển toàn diện cả về tri thức cũng như thể chất và tâm hồn.
Bạn hãy đến đây cùng tôi. Chắc chắn bạn sẽ có một kỳ nghỉ tuyệt vời khi được tận hưởng không khí mát mẻ trong lành, những món ăn ngon nổi tiếng (Gỏi cá, cơm gà cá mặn, gà hấp bưởi, bưởi Tân Triều, mít tố nữ Long Khánh), những dịch vụ cao cấp luôn sẵn sàng phục vụ bạn, và đặc biệt là bạn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp nên thơ nhưng cũng không kém phần kỳ vĩ của các khu du lịch nổi tiếng nơi đây. Nó như là một viên ngọc ẩn mình giữa sự phát triển công nghiệp của tỉnh nhà. Điển hình như khu du lịch Bửu Long (được ví như Vịnh Hạ Long trên cạn của miền Nam) phong cảnh non nước hữu tình, núi non hòa quyện vào nhau tạo nên một thể thống nhất hài hòa làm say đắm lòng người. Khu du lịch Vườn Xoài, vườn quốc gia Nam Cát Tiên, thác Giang Điền, núi Chứa Chan, đá Ba Chồng, suối Mơ, khu du lich sinh thái Cù Lao Ba Xê, Cù Lao Phố…Hay khu di tích lịch sử Văn miếu Trấn Biên cho ta cảm giác uy nghiêm tĩnh mịch của lối kiến trúc mái vòm độc đáo biểu tượng cho truyền thống học tập, hào khí và văn hóa của người Việt ở đất phương Nam, lại còn có phong cảnh nên thơ mát mắt.
Chỉ với bây nhiêu thôi bạn đã hiểu Biên Hòa – Đồng nai để lại dấu ấn tốt đẹp trong tôi như thế nào. Mỗi lần có dịp trở về nơi chôn nhau cắt rốn của mình, tôi lại thấy trong lòng nao nao, cảm giác một nỗi nhớ cồn cào trào dâng trong lòng về mảnh đất mà mình đã chọn lựa để gắn bó tới cuối hành trình cuộc đời. Tôi yêu quê hương tôi và cũng như vậy tôi yêu mảnh đất này - Biên Hòa - Đồng Nai hào hùng và ấm áp như vòng tay của những người mẹ không bao giờ khuất.
Dung Nguyễn